Wspólne działania regionów przygranicznych, oparte o istniejące wzory europejskie, podejmowane są od początku lat dziewięćdziesiątych również w Polsce.
Ideę zbliżenia i współpracy pomiędzy Polską i Czechami w rejonie Jesioników oraz pierwsze kontakty podjęły władze samorządowe obu stron już w 1990 roku. Z inicjatywą pierwszego, dużego spotkania wyszły władze Jesenika, organizując 21 czerwca 1991 roku konferencję z udziałem przedstawicieli miast i gmin regionu jesenickiego oraz sąsiadujących miast i gmin województwa opolskiego i wałbrzyskiego. Konferencja uznała, że: naturalną współpracę obszarów przygranicznych utrudniają: zbyt szczelna granica państwowa oraz obowiązujące przepisy celne. Przeszkody te należy pokonywać przez otwieranie nowych przejść granicznych oraz uproszczenie procedur celnych. Wspólnych przedsięwzięć wymaga również ochrona środowiska. Konieczne jest zacieśnianie kontaktów społeczności zamieszkałych po obu stronach granicy przez organizowanie i wspieranie wspólnych przedsięwzięć w dziedzinie turystyki, sportu, kultury i oświaty. Uznano, iż gwarancją rozwoju współpracy gospodarczej są bezpośrednie kontakty przedsiębiorstw, które należy ułatwić przez organizacje imprez targowych i ośrodków informacji gospodarczej.
Kolejne konferencje regionalne odbyły się w sierpniu 1991 roku w Javorniku i we wrześniu 1991 roku w Jeseniku, a poświęcone były przede wszystkim projektom planowanych przejść granicznych wraz z infrastrukturą celną i drogową. W Jeseniku przedstawiciele 9 gmin polskich zobowiązali się do utworzenia związku, który będzie partnerem dla utworzonego już związku okręgu jesenickiego. Miało to stanowić pierwszy krok do utworzenia w przyszłości wspólnego regionu polsko – czeskiego.
Przez kolejne lata odbywały się spotkania miast i gmin, na których przyjęto między innymi porozumienie o ponadgranicznej współpracy wzajemnej, deklarację o utworzeniu Ponadgranicznego Związku Miast i Gmin Czechy – Polska oraz powołano Polsko – Czeską Komisję Samorządową ds. Współpracy Transgranicznej w Rejonie Jesenicko – Nyskim. Współpracę partnerską podejmują kolejne miasta. Także władze regionalne szczebla rządowego zacieśniały kontakty podpisując 26 czerwca 1996 roku porozumienie o współpracy transgranicznej. Porozumienie to zostało podpisane przez wojewodę opolskiego ze starostami powiatów: Bruntal, Jesenik, Opava i Szumperk.
Zwieńczeniem kilkuletnich starań władz samorządowych i wojewódzkich oraz umocnieniem formalnie trwającej już współpracy samorządów, szkół, ośrodków kultury, klubów sportowych i innych organizacji społecznych było podpisanie 2 lipca 1997 roku w Jeseniku umowy ramowej o utworzeniu czesko – polskiego Euroregionu o nazwie „Pradziad”. Nazwa pochodzi od najwyższego w okolicy szczytu górskiego (Praděd – 1491 m n.p.m.).
Umowę o utworzeniu Euroregionu Pradziad podpisali przedstawiciele Stowarzyszenia Rozwoju Gmin Dorzecza Osobłogi i Unii Turystycznej Ziemi Nyskiej ze strony polskiej oraz stowarzyszeń miast i gmin czeskich powiatów Bruntal i Jesenik. Początkowo w Euroregionie ze strony polskiej znalazły się gminy: Biała, Głogówek, Głuchołazy, Korfantów, Krapkowice, Lubrza, Nysa, Prudnik i Strzeleczki. Z czeskiej strony do Euroregionu przystąpiło 60 gmin, należących do stowarzyszeń a obecnie związków gmin: Bruntalskich, Jesenickich, Osoblażskich, Rymarzowskich, Verbeńskich z takimi miejscowościami jak m.in.: Bruntal, Jesenik, Javornik, Vidnava, Žulova, Osoblacha, Rymařov, Vrbno p. Pradziadem (obecna siedziba władz), Zlate Hory i Mesto Albrechtice. Obecnie Euroregion po stronie czeskiej skupia 73 gminy. Dołączyły do niego m.in.: Związek Gmin Harty Śląskiej oraz miasto Krnov.
W preambule umowy ramowej czytamy: Związki i Stowarzyszenia Gmin Śląska Opolskiego i stowarzyszenia miast i gmin powiatów Bruntal, Jesenik, dalej nazywane stronami, wspierające ideę współpracy transgranicznej, wspierające ideę zjednoczenia Europy, dążąc do rozwijania przyjaznych i wzajemnie korzystnych kontaktów między Republiką Czeską a Rzeczpospolitą Polską, dbając o zachowanie wspólnego dziedzictwa kulturowego terenów przygranicznych, a jednocześnie biorąc pod uwagę postanowienie Europejskiej Umowy Ramowej o współpracy przekraczającej granice miedzy jednostkami i organami terytorialnymi, przyjętej przez Radę Europy w 1980 roku zdecydowały utworzyć Euroregion na styku Moraw, Śląska i Śląska Opolskiego – Euroregion „Pradziad”.
Dla usprawnienia działalności polskiej części Euroregionu 7 stycznia 2000r. zostało utworzone Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu Pradziad (SGPEP) skupiające obecnie gminy: Biała, Bierawa, Byczyna, Cisek, Chrząstowice, Dąbrowa, Głogówek, Głuchołazy, Gogolin, Grodków, Izbicko, Jemielnica, Kędzierzyn-Koźle, Kolonowskie, Komprachcice, Korfantów, Krapkowice, Leśnica, Lubrza, Niemodlinie, Nysa, Olesno, Olszanka, Otmuchów, Miasto Opole, Ozimek, Paczków, Pakosławice, Pawłowiczki, Polska Cerekiew, Popielów, Prószków, Prudnik, Reńska Wieś, Rudniki, Skoroszyce, Tułowice, Walce i Zdzieszowice oraz powiaty kędzierzyńsko-kozielski, krapkowicki, nyski, prudnicki, strzelecki. Stowarzyszenie zostało zarejestrowane w Sadzie Okręgowym w Opolu i posiada osobowość prawną.
Szansą na ożywienie działalności Euroregionu Pradziad jest zacieśnienie kontaktów z partnerami czeskimi oraz realizacja Funduszu Małych Projektów programu Phare CBC, Funduszu Mikroprojektów Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG 2004-2006 oraz Europejskiej Współpracy Terytorialnej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Euroregion przyznaje dofinansowanie dla projektów ze sfery kultury, sportu, demokracji lokalnej, zasobów ludzkich, planowania przestrzennego, rozwoju gospodarczego i turystyki.
Podsumowując realizacje Wspólnego Funduszu Małych Projektów Programu Współpracy Przygranicznej PHARE CBC należy stwierdzić bardzo wysoką skuteczność tego instrumentu finansowego wsparcia dla pogranicza polsko-czeskiego. Podkreślić należy wysoką efektywność wykorzystania stosunkowo niewielkich środków finansowych, które dostępne były w Euroregionie Pradziad. Na 97 projektów rozdysponowanych zostało 606 120,21 EUR. Po ich zrealizowaniu i rozliczeniu osiągnięto wysoki wskaźnik wykorzystania środków (93,91%). Ważna wydaje się informacja, że były to zwykłe pierwsze zewnętrzne środki pomocowe jakie trafiały do beneficjentów, stanowiąc doskonałą szkołę przygotowania, realizacji i rozliczenia projektów. A wśród tychże projektów nie zabrakło inicjatyw bardzo cennych. Wymienić tu można m.in. kolejne edycje otmuchowskiego Lata Kwiatów, prudnickich wystaw twórczości ludowej i rzemiosła artystycznego oraz targów INTERREGION a także Rajdu Maluchów. Powstały koncepcje i oznakowane ścieżki rowerowe w gminach Dorzecza Osobłogi (Biała, Lubrza, Strzeleczki, Zdzieszowice).
Kontynuacją tego Wspólnego Funduszu Małych Projektów jest Fundusz Mikroprojektów. Stowarzyszenie było administratorem Funduszy Mikroprojektów Programu Interreg IIIA 2004-2006, Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej 2007-2013, a obecnie Funduszu Mikroprojektów Programu Współpracy Transgranicznej INTERREG VA 2014-2020.
Struktura organizacyjna Euroregionu Pradziad zawiera organy wspólne dla obu części narodowych oraz osobne dla każdej części narodowej. Organami wspólnymi są Parlament i Prezydium Euroregionu. W skład Parlamentu – najwyższego organu Euroregionu – wchodzi po 20 delegatów z każdej części narodowej. Każda strona wybiera spośród swoich delegatów przewodniczącego (po polskiej stronie jest nim Prezes Zarządu SGPEP) i dwóch wiceprzewodniczących. Stają się oni automatycznie członkami prezydium Euroregionu, które kieruje bieżącą działalnością Euroregionu i reprezentuje go na zewnątrz.
Organami każdej części narodowej są: Walne Zgromadzenie, Rada Euroregionu, Komisja Rewizyjna, Sekretarz i Grupy Robocze. Walne Zgromadzenie jest organem najwyższym. Ustala ono cele i zadania dla narodowej części Euroregionu, decyduje o jego członkostwie i sprawach finansowych. Dla opracowania wspólnych projektów Rada powołuje Grupy Robocze, a do obsługi administracyjnej Sekretarza. Strona polska i czeska Euroregionu gromadzą swoje środki finansowe na oddzielnych kontach bankowych.
Pierwsze posiedzenie Euroregionu Pradziad odbyło się 7 maja 1998 roku w Nysie. Przyjęto statut Euroregionu, Regulamin Posiedzeń Parlamentu oraz dokonano wyboru przewodniczącego.
Podczas kolejnego posiedzenia – 25 czerwca 1999r. w Bruntalu – za najpilniejsze zadanie uznano otwarcie pełnotowarowego przejścia granicznego Trzebina – Bartultowice oraz udział w opracowaniu strategii rozwoju pogranicza polsko – czeskiego.
Kolejne posiedzenia Parlamentu odbywały się: 26 czerwca 2000 r. w Mosznej, 21 czerwca 2001 r. w Zlatych Horach, 20 czerwca 2002 r. w Głuchołazach, 24 października 2003 r. we Vrbnie pod Pradziadem, 19 listopada 2004 r. w Otmuchowie, 11 maja 2006 r. w Karlovej Studance, 15 czerwca 2007 r. w Głuchołazach, 24 października 2008 r. w Rymařovie, 14 października 2009 r. w Brzegu, 13 września 2010 r. na Pradziadzie, 20 października 2011 r. w Jarnołtówku, 4 października 2012 r. w Karlovej Studance, 17 października 2013 r. w Prudniku, 17 kwietnia 2015 r. w Jeseniku, 6 października 2016 r. w Prudniku, 10 października 2017 r. w Prószkowie,13 września 2018 r. w Ostružnej, 9 września 2019r. w Prudniku, 3 grudnia 2021r. w Zlatych Horach, 8 września 2022r. w Mosznej.
W swej dotychczasowej działalności Euroregion realizuje się jako struktura organizacyjna funkcjonująca według zasad: partnerstwa i równoprawności stron zachowania tożsamości narodowej, państwowej, lokalnej i regionalnej dobrowolności uczestnictwa w realizowanych przez niego akcjach, przedsięwzięciach, programach parytetu, czyli równej liczby członków i głosów każdej ze stron w statutowych gremiach oraz równej partycypacji w kosztach organizowanych akcji konsensusu stron przy podejmowanych uchwałach i decyzjach rotacji władz, Parlamentu, Rady, Komisji Rewizyjnej, Grup Roboczych.