Miasto powiatowe, w którym żyje prawie 13.000 mieszkańców. Wieś, o pierwotnej nazwie Frývaldov, założono przed rokiem 1267 na ziemiach biskupów wrocławskich. Mówią o tym znaleziska naczyń ceramicznych z połowy XIII wieku. W bezpośrednim sąsiedztwie wsi, pod twierdzą biskupią, w latach 1284-95 rozłożyło się na czterdziestu łanach miasto o tej samej nazwie. Miasto, które nigdy nie było obwarowane – w XV wieku było głównie miastem lennym, w następnym okresie pozostało na stałe pod zarządem biskupstwa. Na przełomie XVIII i XIX wieku na północny zachód od miasta pod zalesionymi górami powstała osada Gräfenberg, która od 1833 roku zaczęła się przeradzać w obszar uzdrowiskowy, obecnie jest to dzielnica miasta Jeseník-Lázně. Za historyczny rdzeń pierwotnej wsi Jeseník uchodzi obecny Rynek Svobody. Od południa biegnie ku Rynkowi Svobody droga, prowadząca z Šumperka przez przełęcz Červenohorské sedlo. W gminie Domášov łączy się ona z drogą do Bruntála. Kształt Rynku, obecnie już zmieniony, wyznaczony był rozwidleniem tych dróg. Średniowieczne układy komunikacje wpływają na urbanistyczny szkielet również obecnego miasta Jeseník, którego centrum leży pod twierdzą. Jest nim prostokątny rynek – Masarykovo náměstí. Rynek z ratuszem w środku okalają budynki mieszkalne, w niektórych z nich zachował się po pożarze w 1727 roku rdzeń barokowy, są też ciekawe ściany frontowe z XIX wieku. Na terenie miasta znajduje się twierdza, z epoki późnego średniowiecza, zbudowana prawdopodobnie w początkach XV wieku. Po pożarze w 1727 roku twierdzę przebudowano na zamek a w 70-tych latach XX wieku obiekt adaptowano na muzeum. Barokowy ratusz, prawdopodobnie z 1710 roku przebudowano w XIX i XX wieku. Na wschód od rynku – Placu Masaryka stoi neorenesansowy kościół p.w. Wniebowzięcia N. M. P. z 1882 roku. Obok cmentarza zbudowano w 1882 roku ewangelicki kościół.