PODSTAWOWE INFORMACJE O FUNDUSZU MIKROPROJEKTÓW W
EUROREGIONIE PRADZIAD REALIZOWANYM ZE ŚRODKÓW
INTERREG V-A REPUBLIKA CZESKA – POLSKA
Fundusz Mikroprojektów (FM) jest instrumentem przeznaczonym do wspierania projektów o mniejszym zakresie finansowym, oddziałujących na obszar pogranicza na poziomie lokalnym. Mikroprojekty są ukierunkowane przede wszystkim na sfery rozwoju międzyludzkich stosunków transgranicznych, działań oświatowych i kulturalnych oraz inicjatyw społecznych. Możliwe jest również wspieranie mikroprojektów mających na celu poprawę infrastruktury danego obszaru, w szczególności w zakresie infrastruktury turystycznej o oddziaływaniu transgranicznym.
ZASIĘG TERYTORIALNY FUNDUSZU MIKROPROJEKTÓW W EUROREGIONIE PRADZIAD
Po stronie polskiej zamyka się w obszarach administracyjnych powiatów: brzeskiego, kędzierzyńsko-kozielskiego, kluczborskiego, nyskiego, krapkowickiego, oleskiego, namysłowskiego, opolskiego, prudnickiego, strzeleckiego oraz miasta Opole.
Po stronie czeskiej zamyka się w obszarach powiatów: Jeseník (z wyjątkiem katastru gminy Bílá Voda), Bruntál, Olomouc, Přerov, Prostějov.
SPOSÓB FINANSOWANIA MIKROPROJEKTÓW
Na Fundusz Mikroprojektów realizowany po polskiej stronie Euroregionu Pradziad przeznaczone będzie 5 800 000 EUR tj. więcej o 800 000 EUR niż w zakończonym programie POWT 2007-2013.
Środki z EFRR przekazywane są na zasadzie refundacji poniesionych kosztów. W związku z tym wnioskodawca już przy składaniu wniosku o dofinansowanie musi założyć finansowanie kosztów ponoszonych w ramach realizacji projektu z własnych funduszy.
Po rozliczeniu projektu Partner FM (Euroregion) wypłaci na rzecz Beneficjenta kwotę odpowiadającą udziałowi dofinansowania z EFRR w wydatkach kwalifikowalnych do wysokości dofinansowania określonej w umowie.
Montaż finansowy dofinansowania to maksymalnie 85% z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (dalej EFRR) i 15% z własnych źródeł wnioskodawców (mikrobeneficjentów)*
*Możliwość i wysokość dofinansowania mikroprojektów realizowanych przez polskich mikrobeneficjentów z budżetu państwa określona jest w rezerwie celowej na dany rok. Finansowanie z budżetu państwa RP oraz jego wysokość od roku 2016 uzależnione od decyzji Rządu RP.
MIKROPROJEKTY KWALIFIKUJĄCE SIĘ DO REALIZACJI W RAMACH FM MUSZĄ SPEŁNIAĆ NASTĘPUJĄCE KRYTERIA:
- muszą mieć silny i ewidentny transgraniczny aspekt
- muszą mieć realistyczny budżet i zapewniony odpowiedni poziom współfinansowania własnego
- muszą być przygotowane do realizacji
- muszą być zgodne ze strategiami, planami dotyczącymi rozwoju miasta, gminy, regionu/euroregionu
- muszą mieć wpływ na rozwój społeczno-gospodarczy pogranicza
- wnioskodawca musi należeć do kwalifikowalnych wnioskodawców
- wnioskodawca musi pochodzić z terenów objętych programem (pkt. 1.3 wytycznych)
- kwalifikowany projekt musi mieć charakter partnerski, tzn. wnioskodawca wskazuje partnera po drugiej stronie granicy, który będzie uczestniczył w realizacji projektu.
OSIE PRIORYTETOWE FUNDUSZU MIKROPROJEKTÓW
W EUROREGIONIE PRADZIAD
Euroregion Pradziad skoncentrował środki do realizacji projetów w ramach Osi priorytetowych 2 i 4.
Oś priorytetowa 2 Rozwój potencjału przyrodniczego i kulturowego na rzecz wspierania zatrudnienia.
Efektem interwencji, którą będzie stanowić kompleks działań ukierunkowanych zarówno na rozwój zasobów przyrodniczych i kulturowych, jak i na ich udostępnienie i promocję, będzie zwiększenie atrakcyjności promowanego obszaru dla odwiedzających, co przyczyni się do powstania nowych miejsc pracy w turystyce i powiązanych branżach.
Celem osi priorytetowej 2. Programu jest zwiększenie odwiedzalności regionu poprzez większe wykorzystanie potencjału zasobów przyrodniczych i kulturowych. Dla osiągnięcia tego celu wspierane będą następujące typy działań:
- zachowanie i odnowa atrakcji kulturowych i przyrodniczych, ukierunkowane na ich wykorzystanie dla zrównoważonego rozwoju wspólnego pogranicza
- wspieranie wykorzystania niematerialnego dziedzictwa kulturowego
- działania w zakresie infrastruktury w celu transgranicznego udostępnienia i wykorzystania kulturowego i przyrodniczego dziedzictwa regionu przygranicznego
- wspólne działania informacyjne, marketingowe i promocyjne w dziedzinie wykorzystania zasobów przyrodniczych i kulturowych
- ewaluacje, opracowania studyjne, strategie, plany zmierzające do wykorzystania zasobów przyrodniczych i kulturowych
Oś priorytetowa 4 Współpraca instytucji i społeczności
W ramach działania będą dofinansowywane mikroprojekty zmierzające do wzmacniania integracji na poziomie lokalnym, współpracy społeczeństwa obywatelskiego i inne działania przyczyniające się do spójności na poziomie lokalnym.
W ramach działań osi priorytetowej 4 kwalifikowalne są m.in działania:
- promowanie współpracy transgranicznej oraz wspólnego obszaru np. przygotowanie wspólnych publikacji, stron internetowych
- rozwój systemów informacyjnych i komunikacyjnych
- wspieranie wspólnych projektów w dziedzinie społecznej, kulturalnej i rekreacyjno-edukacyjnej
- wspomaganie działań podtrzymujących tożsamość i tradycje
- współpraca w celu rozwoju gospodarczego pogranicza polsko-czeskiego
Mikroprojekty muszą wpisywać się w cele Osi Priorytetowych i realizować wskaźniki produktu Programu.
W ramach FM w Euroregionie Pradziad określone zostały następujące wartości wskaźników dla poszczególnych celów tematycznych:
Oś Priorytetowa 2:
- Liczba elementów wspólnego bogactwa kulturowego/ przyrodniczego, których stan uległ poprawie i/lub większemu wykorzystaniu
- Realizacja elementów infrastruktury udostępniającej/zwiększającej wykorzystanie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego
- Liczba zrealizowanych wspólnych transgranicznych mechanizmów/ działań zmierzających do wspólnego zarządzania powiązanych elementów i/lub reagujących na wspólne wyzwania w zakresie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego
Oś Priorytetowa 4:
- Liczba partnerów włączonych we wspólne działania
RODZAJE MIKROPROJEKTÓW
Wspólne (Typ A) – mikroprojekty z Partnerm Wiodącym. Zasada PW polega przede wszystkim na składaniu jednego wspólnego wniosku i realizacji wspólnego projektu transgranicznego – jeden z partnerów przejmuje odpowiedzialność za projekt, jako całość (Partner Wiodący projektu). Mikroprojekt jest przygotowany w dwóch językach (polskim i czeskim), wszystkie działania projektu są wspólne i realizowane po obu stronach granicy. Taki mikroprojekt składany jest do Sekretariatu Euroregionu Pradziad po tej stronie granicy, po której występuje Partner Wiodący. Dotacja wypłacana jest głównemu partnerowi, który przekazuje odpowiednią część dotacji swojemu partnerowi/swoim partnerom. Projekt z PW mogą składać jedynie partnerzy z jednego euroregionu/obszaru wsparcia administrowanego przez dany euroregion – w naszym przypadku z Euroregionu Pradziad
Partnerskie (Typ B) – mikroprojekty składane przez partnerów z Polski i Czech na osobnych wnioskach z dwoma budżetami (działania projektów i budżety są ze sobą powiązane i uzupełniają się). Projekty mogą być składane tylko przez partnerów z różnych euroregionów. W przypadku partnerskich mikroprojektów finansowanych po obu stronach granicy szczególna uwaga będzie zwracana na budżety poszczególnych części mikroprojektu w procesie oceny i wyboru, podpisywania umowy o finansowanie mikroprojektu, jego realizacji i monitoringu. Niedozwolone jest podwójne finansowanie tych samych działań. W trakcie realizacji obu mikroprojektów musi być przejrzyście (jasno) określone, które wydatki zostały dokonane, po której stronie granicy.
Mikroprojekt indywidualny (Typ C) – składany tylko przez jednego partnera. Partner z drugiej strony granicy uczestniczy w tym projekcie po podpisaniu deklaracji partnerstwa i nie ponosi żadnych kosztów. Jest to mikroprojekt zupełnie lub w większej części realizowany jedynie po jednej stronie granicy. Jednak także i te mikroprojekty muszą mieć jasno przedstawiony efekt transgraniczny i wyraźnie określoną funkcję partnera zagranicznego w przygotowaniu i realizacji projektu.
RAMY FINANSOWE I CZASOWE
Minimalne dofinansowanie (w ramach wszystkich przedmiotowych OP) na mikroprojekt wynosi 2 000 EUR EFRR, a w projekcie z Partnerem Wiodącym 4 000 EUR.
Całkowity budżet mikroprojektu nie może przekraczać 2-krotności maksynalnego dofinansowania z EFRR.
Maksymalna wysokość dofinansowania jest określona dla partnera mikroprojektu (w przypadku mikroprojektów z Partnerem Wiodącym: także dla części narodowej mikroprojektu) i jest nieprzekraczalna.
Czas trwania mikroprojektu powinien wynosić do 12 miesięcy. W szczególnie uzasadnionych przypadkach czas trwania mikroprojektów może wynosić max. 18 miesięcy.
Termin rozpoczęcia naborów nie jest jeszcze znany.
Ostateczny termin zakończenia realizacji projektu nie może być późniejszy aniżeli 30 czerwca 2023 roku.
Aby mikroprojekt mógł zostać rekomendowany do dofinansowania w ramach FM, zgodnie z art. 12(4) Rozporządzenia 1299/2013:
w przypadku mikroprojektów samodzielnych i partnerskich (mikroprojekty typu B i C) muszą być spełnione minimalnie trzy z czterech kryteriów współpracy partnerów. Natomiast w przypadku mikroprojektów wspólnych (z Partnerem Wiodącym – mikroprojekty typu A) muszą być spełnione cztery kryteria współpracy partnerów (definicje poszczególnych kryteriów znajdują się w Podręczniku Wnioskodawcy – rozdz. 2. D):
- 1. wspólne przygotowanie
- 2. wspólny personel
- 3. wspólna realizacja
- 4. wspólne finansowanie
Pozostałe wymagania związane ze złożeniem projektu
Przed przystąpieniem do przygotowania mikroprojektu konieczne jest spełnienie kilku głównych zasad, przede wszystkim:
- w projekcie musi uczestniczyć co najmniej jeden partner czeski i jeden partner polski
- wszyscy partnerzy projektu muszą być kwalifikowalni w ramach zasad Programu (w przypadku mikroprojektów typu A jeden z nich będzie występował w roli Partnera Wiodącego)
- wszystkie działania mikroprojektu są kwalifikowalne w ramach jednej (i tylko jednej) osi priorytetowej
- oddziaływanie mikroprojektu musi być skierowane na obszar wsparcia (wpływ transgraniczny)
KWALIFIKOWANI WNIOSKODAWCY
Instytucja państwowa (rządowa), regionalna lub lokalna (samorządowa) lub stowarzyszenie takich instytucji – podmioty:
a) posiadające osobowość prawną zgodnie z obowiązującym prawem krajowym;
b) nieposiadające osobowości prawnej:
- którym jednostka nadrzędna (posiadająca osobowość prawną) udzieli pełnomocnictwa i która przejmie odpowiedzialność finansową za realizowany projekt;
- w imieniu, których jednostka nadrzędna będzie wnioskowała o dofinansowanie (wraz z określeniem, który podmiot będzie realizował projekt).
Instytucja ustanowiona zgodnie z prawem publicznym lub prywatnym dla konkretnego celu zaspokajania potrzeb w interesie ogólnym, nieposiadająca charakteru przemysłowego lub handlowego oraz posiadająca osobowość prawną oraz finansowana w głównej części przez państwo, instytucje regionalne lub lokalne lub inne organy zarządzane prawem publicznym lub których zarząd podlega nadzorowi przez te organy lub posiadające radę administracyjną, zarządzającą lub nadzorczą, z której więcej niż połowa członków jest wyznaczana przez państwo, władze regionalne lub lokalne lub inne organy zarządzane prawem publicznym.
Organizacja pozarządowa (w rozumieniu ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie) posiadająca osobowość prawną.
PODSTAWOWE KATEGORIE BENEFICJENTÓW
- władze publiczne, ich związki i stowarzyszenia
- organizacje powołane przez władze publiczne
- organizacje pozarządowe
- Europejskie Ugrupowania Współpracy Terytorialnej
- kościoły i związki wyznaniowe
- stowarzyszenia i związki działające w obszarze turystyki
- instytucje systemu oświaty i szkoły wyższe
- izby, stowarzyszania, związki i organizacje samorządu gospodarczego i zawodowego
- izby, stowarzyszania, związki i organizacje reprezentujące interesy przedsiębiorców i pracowników oraz samorządu gospodarczego i zawodowego
KWALIFIKOWALNOŚĆ WYDATKÓW
Rozporządzenie PEiR 1303/2013 – definiuje wspólne zasady dla wszystkich funduszy (art. 65-70)
Rozporządzenie PEiR 1301/2013 – definiuje cele tematyczne i priorytety inwestycyjne
Rozporządzenie PEiR 1299/2013 – opisuje specyficzne zasady dla programów EWT, hierarchia zasad, kwalifikowalność terytorialna
Rozporządzenie KE 481/2014 – bardziej szczegółowo definiuje zasady dla programów EWT
Zasady kwalifikowalności wydatków obowiązujące polskich partnerów zostały zawarte w Wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020.
Aby przygotować wniosek projektowy konieczne będzie założenie konta w aplikacji internetowej oraz wypełnienie wszystkich niezbędnych danych identyfikacyjnych. Następnie wnioskodawca będzie mógł przystąpić do wypełniania pełnej wersji wniosku projektowego.
Sposób składania wniosku oraz obieg dokumentów będzie jedynie w wersji elektronicznej. Tak, więc konieczne będzie stosowanie podpisu elektronicznego.
Podpis elektroniczny – to narzędzie identyfikujące uczestników wymiany dokumentów elektronicznych oraz służące przyjęciu odpowiedzialności za ich treść.
Wnioskodawcy z instytucji nieposiadających podpisu elektronicznego będą mogli upoważnić pracownika EP do podpisania wniosku. Wszystkie następne działania związane z realizacją projektu (np. podpisanie wniosku o płatność) będą wymagać posiadania tego podpisu przez beneficjenta.
KATEGORIE WYDATKÓW
Programowe zasady dotyczące kwalifikowalności definiują następujące kategorie wydatków:
- koszty personelu
- koszty biurowe i administracyjne
- koszty podróży i zakwaterowania
- koszty ekspertów i usług zewnętrznych
- wydatki na wyposażenie
- wydatki na zakup nieruchomości i prace budowlane
W ramach Programu będą możliwe dwa sposoby wykazywania wydatków:
A. Rzeczywiste wykazywanie wydatków
Wydatki są wykazywane na podstawie faktycznie poniesionych i zapłaconych kosztów kwalifikowalnych, które są udokumentowane dowodem księgowym oraz dokumentem potwierdzającym zapłatę
Przez faktycznie poniesione i zapłacone koszty rozumie się wydatek poniesiony pod względem kasowym, tzn. wydanie środków finansowych z kasy lub konta bankowego beneficjenta
B. Uproszczone wykazywanie wydatków
W ramach FM umożliwia się stosowanie tzw. finansowania stawką ryczałtową, która określana jest w drodze zastosowania udziału procentowego w jednej lub kilku określonych kategoriach kosztów
Zastosowanie finansowania stawką ryczałtową na poziomie FM ustala się:
- obowiązkowo dla wykazywania tzw. kosztów pośrednich (ogólnych)
- fakultatywnie dla wykazywania kosztów personelu – wybrany sposób wykazywania wydatków wnioskodawca musi określić już w momencie składania wniosku projektowego i wybraną metodę musi stosować przez cały okres realizacji projektu. Sposób wykazywania wydatków jest wybierany każdorazowo na poziomie konkretnego partnera projektu. Jeżeli koszty personelu u danego partnera projektu nie przekraczają 20% sumy pozostałych kosztów bezpośrednich w projekcie, stosowanie stawki ryczałtowej jest obowiązkowe.
W przypadku uproszczonego wykazywania wydatków beneficjent nie musi przedstawiać do rozliczenia dowodów poniesienia wydatków. Rozliczenie następuje w oparciu o ustaloną podstawę (kategorię kosztów, np. koszty bezpośrednie) w zależności od wysokości przedstawianych do rozliczenia wydatków rzeczywistych będących podstawą do wyliczenia stawki ryczałtowej, zgodnych z budżetem projektu. W ten sposób wykazywane wydatki nie będą też przedmiotem późniejszych kontroli przeprowadzonych przez kontrolerów lub Instytucję Audytową. To jednak nie zwalnia beneficjenta z obowiązku prawidłowego prowadzenia ksiąg rachunkowych/ uproszczonej ewidencji księgowej zgodnie z przepisami narodowymi (możliwość kontroli przez właściwy urząd skarbowy).
WERYFIKACJA WYSOKOŚCI PRZEDSTAWIONEGO RYCZAŁTU
Weryfikacja wydatków zadeklarowanych według stawki ryczałtowej dokonywana jest w oparciu o faktyczny postęp realizacji projektu i polega na sprawdzeniu:
- czy beneficjent prawidłowo zastosował określoną wysokość stawki ryczałtowej
- czy prawidłowo wyliczył kwotę wydatków będących podstawą wyliczenia stawek ryczałtowych
- czy w ramach wydatków będących podstawą do wyliczenia ryczałtu beneficjent nie rozlicza wydatków `ryczałtowych` (np. nie wykazuje, jako rzeczywistych kosztów personelu bezpośredniego).
Na wysokość stawki ryczałtowej mają wpływ nie tylko właściwe koszty wykazane we wnioskach o płatność, lecz również wszelkiego rodzaju pomniejszenia, które są dokonywane w ramach projektu (np. w związku z korektami finansowymi).
Sposób wyliczenia kosztów wykazywanych w formie uproszczonej
W celu wyliczenia wysokości kosztów personelu oraz wysokości kosztów pośrednich należy najpierw określić wysokość pozostałych kosztów bezpośrednich projektu, czyli kosztów w poniższych kategoriach:
Więcej informacji na temat FM realizowanego w Euroregionie Pradziad ze środków Interreg V-A do pobrania w prezentacjach: